Teuta Sadiku

Besa, burrëria, fjala e dhënë në poetikën e Sokol Demakut

Vëllimi poetik "Ëndrra Mahnitëse" i Sokol Demakut paraqet një pasqyrë të pasur të botës shpirtërore, mendimeve, ndjenjave dhe
filozofisë së jetës së autorit. Me një stil të veçantë, të ngjyrosur me metafora dhe figura letrare , Demaku na fton të zhytemi në universin e tij të brendshëm, ku çdo poezi është një dritare që hapet drejt thellësive të shpirtit dhe përvojës njerëzore. Ky vëllim është një mozaik tematik, ku ndjenja dashurie, reflektimi mbi identitetin, lufta për shpirtin e lirë dhe përballja me vështirësitë janë ndër elementët kryesorë në vëllimin poetik. Poezitë e Demakut janë ndërthurje e ndjenjave të brendshme me filozofinë e jetës, duke e bërë lexuesin pjesë të një universi ku çdo
variabël është e rëndësishme për të kuptuar thelbin e ekzistencës. Ai ka aftësi të veçantë për të kapur momente të vogla të jetës Rastësia ,Vrazhdësi që mbajnë brenda tyre mesazhe të mëdha, duke i dhënë çdo poezie një dimension universal dhe të përjetshëm.
Atmosfera që krijon autori është e magjepsur nga natyrat e brendshme dhe të jashtme, duke përdorur figura artistike dhe gjuhë të pasur me ngjyra emocionale. Kjo i jep lexuesit një përvojë të pasur estetike dhe shpirtërore, duke e bërë veprën të dallohet për ndjeshmërinë e saj të lartë dhe mesazhet universale që përçon.
Temat kryesore në vëllimin poetik “Ëndrra mahnitëse“
Identiteti dhe ekzistenca
Poezitë për identitetin dhe ekzistencën
Poezitë ;Të jesh apo të mos jesh", "Me shpresë", "Më mbaj", "Për të sharë; trajtojnë dilemën ekzistenciale dhe kërkimin e kuptimit të jetës. Ato shprehin një betejë të brendshme, ku njeriu mundohet të ruajë veten dhe dinjitetin në sfidat e përditshme. Këto poezi përcjellin mesazhin e qëndrueshmërisë dhe besnikërisë ndaj vetvetes në kohë të vështira.
Poetika e Demakut shpesh përqendrohet tek kërkimi i identitetit të vërtetë të njeriut, në kuadër të një bote të trazuar dhe të paqëndrueshme. Poezia;Të jesh apo të mos jesh" përfaqëson një dilemë ekzistenciale, ku autori reflekton mbi atë që do të thotë të
jesh i vërtetë për veten dhe të mos humbësh identitetin në sfidat e jetës. Kjo temë është e ndërlidhur me kërkimin e kuptimit të jetës
dhe vendin e njeriut në univers.

Dashuria dhe ndjenjat emocionale
Demaku e trajton dashurinë si një forcë të fuqishme që shndërron shpirtin dhe jetën e njeriut. Poezitë si;Nuk dua të shkoj;,Fotografia e vjetë, Puthja e bardhë dhe Ëndrra mahnitëse janë të mbushura me ndjenja të thella, trazime emocionale dhe kërkim të lidhjes së thellë shpirtërore me të dashurin ose të dashurën. Dashuria shërben si një burim fuqie dhe shprese, duke i dhënë jetës kuptim dhe ngjyrosur gjithçka me ngrohtësi dhe kujtim të pashlyeshëm. Në poezitë Nuk kam guxim, Nuk dua të shkoj,Fotografia e vjetër", "Puthja e bardhë" dhe Ëndrra mahnitëse.
Demaku përdor figura të fuqishme shprehëse për të portretizuar ndjenjat e dashurisë, kujtimit dhe dëshirës për afërsi. Këto poezi
janë të mbushura me figuracion të ndjeshëm dhe metafora që shprehin kërkimin e lumturisë dhe të kuptimit të dashurisë së vërtetë.
Filozofia e jetës dhe përvoja njerëzore
Poeti përpiqet të kuptojë dhe të shprehë filozofinë e jetës në mënyrë të thellë dhe reflektive. Poezia Lotët, Rrjedha e Jetës,
Vallja e Jetës përfaqësojnë reflektime mbi rrjedhën e kohës, lodhjen, dhimbjen, por edhe shpresën dhe fuqinë për t’u ringritur
pas vështirësive. Në këtë kuadër, Demaku shfaq një filozofi të jetës që sfidon muret e pesimizmit përmes mesazheve të shpresës
dhe fuqisë së brendshme.
Poezitë filozofike dhe refleksive : Lotët, Rrjedha e Jetës&, Vallja e Jetëspërshkruajnë rrjedhën ejetës si një proces natyror dhe të pashmangshëm, ku dhimbja dhe gëzimi bashkëjetojnë. Ato theksojnë fuqinë e shpresës dhe besimit në të ardhmen, duke pasur si mesazh kryesor sfidën për të përballuar kalvarin e jetës me kurajo dhe besim.
Poezitë e Dyluftimit ndërmjet së mirës dhe së keqes
Në poezinë Gënjeshtra, Dyfytyrësia dhe Dinaku, autori analizon ndërlikimet morale dhe shpirtërore të shoqërisë njerëzore.
Këto poezi shërbejnë si kritika ndaj mashtrimit, dyfytyrësisë dhe mungesës së virtyteve të vërteta, duke theksuar nevojën për
ndershmëri dhe sinqeritet.
Në poezi si Gënjeshtra,Dyfytyrësia dhe Dinaku, Demaku kritikon deformimin moral dhe shoqëror, duke theksuar nevojën
për ndershmëri, drejtësi dhe virtyte të vërteta. Këto poezi janë të mbushura me thënie kritike që sfidojnë paradokset shoqërore dhe
individuale.
Në poezitëPadijadhe I pa njeri, Demaku analizon veset negative të shoqërisë, duke kritikuar mashtrimin, dyfytyrësinë dhe
mungesën e virtyteve morale. Këto poezi bëjnë thirrje për ndershmëri, drejtësi dhe shpirt të pastër.
Tematika e Besës dhe fjalës ssë dhënë Besa, si një koncept thelbësor i kulturës dhe identitetit shqiptar, ka pasur një ndikim të madh edhe në letërsinë dhe poezinë shqiptare. Poetët shpesh e kanë trajtuar temën e Besës nëpërmjet metodave të ndryshme dhe me qëllim që ta ruajnë, ta përçojnë dhe ta fuqizojnë këtë vlerë të shenjtë në kohë kur kjo ide po sfidohet nga ndryshimet shoqërore dhe koha.
Poeti përdor metafora të fuqishme për ta portretizuar Besën si një virtyt të patjetërsueshëm, si një dritë udhërrëfyese në errësirë. Për
shembull, Besa shihet si një dritë që ndriçon rrugën e njeriut, si një trung i fortë që mbështet njeriun në kohë krizash.
Poeti përdor gjuhë të pasur me shprehje të fuqishme, me ritme të forta dhe fjalë të ngarkuara emocionalisht, për ta përcjellë ndjenjën
e ndershmërisë, besnikërisë dhe burrërisë që lidhen ngushtë me Besën.
Për ta bërë më të afërt me ndjenjat dhe kulturën popullore, poeti integron elemente të folklorit dhe gjuhës së përditshme.Ai përdor
ritmin dhe muzikalitetin për të fuqizuar emocionet dhe për ta bërë temën të prekshme për zemrën e lexuesit.
Poeti përpiqet ta mbajë gjallë këtë trashëgimi duke rikujtuar dhe rivlerësuar vlerat tradicionale. Duke shkruar poezinë ai thekson rëndësinë e Besës, si një virtyt i përhershëm që duhet ruajtur dhe transmetuar brez pas brezi.
Përdor simbolika të fuqishme që lidhen me identitetin kombëtar për të mbajtur gjallë ndjenjën kolektive të besës dhe burrërisë.Përmes
poezisë si formë artistike dhe kulturore ai krijon një mjet të fuqishëm për ta mbajtur të gjallë këtë temë në ndërgjegjen kolektive, duke i dhënë rëndësi të veçantë dhe duke e shprehur atë në forma të ndryshme artistike.
Poetët shqiptarë e veçanërisht Sokol Demaku e shohin Besën si një thesar të shenjtë të kulturës sonë, dhe përmes poezisë, ata
përpiqen ta ripërtërijnë, ta fuqizojnë dhe ta bëjnë të përjetshëm këtë virtyt të lashtë, në një kohë kur koha dhe jeta po e sfidojnë atë.

Vëllimi Ëndrra Mahnitëse  i Demakut është i pasur me vlera artistike, që shkojnë përtej thjeshtësisë së vargjeve. Gjuha e tij është e pasur me metafora të fuqishme, figura të shprehjes së ndjenjave të thella dhe stil të ndjeshëm që përcjell emocione të fuqishme tek lexuesi. Përdorimi i figuracionit, simbolikës dhe kontrasteve thekson thellësinë e mesazheve dhe përkëdhel ndjenjat e lexuesit. Ajo që dallon në veprën e Demakut është aftësia për të kombinuar filozofinë, ndjenjat dhe kritikat shoqërore në një mënyrë artistike të balancuar dhe të ndjeshme.
“Ëndrra mahnitëse" e Sokol Demakut është një vëllim poetik që përmbledh në vete një pasuri të madhe të filozofisë së jetës,
ndjenjave njerëzore dhe reflektimeve morale. Ai eksploron temat kryesore të ekzistencës, dashurisë, luftës për shpirtin e lirë dhe
kërkimit të kuptimit të jetës në një mënyrë të thellë dhe të ndjeshme. Vlerat artistike të veprës qëndrojnë në fuqinë e figuracionit, ndjeshmërinë e gjuhës dhe mesazhet universale që përcjell. Kjo poezi është një thirrje për reflektim, përmbushje shpirtërore dhe një dëshmi e fuqisë së mendimit të lirë dhe ndjenjës së thellë njerëzore.
Vlerat artistike të vëllimit poetik Ëndrra mahnitëse
Vëllimi poetik "Ëndrra mahnitëse" i Sokol Demaku është një thesar i ndjenjave, mendimeve dhe reflektimeve të thella mbi jetën,
dashurinë, identitetin dhe shpirtin njerëzor. Poeti shfaq aftësi të jashtëzakonshme për të shprehur ndjenja të ngarkuara emocionale
në mënyrë të sintezës së bukur dhe të pasur me figura letrare.
Gjuha e tij është e pasur me figura të figuracionit, metafora dhe simbolika që thellojnë kuptimin e poezive dhe i bëjnë ato të gjallë
në mendjen e lexuesit.  Poezitë e Demakut janë ndërthurje e ndjenjave të brendshme me filozofinë e jetës, duke e bërë lexuesin pjesë të një universi ku çdo variabël është e rëndësishme për të kuptuar thelbin e ekzistencës.
Ai ka aftësi të veçantë për të kapur momente të vogla të jetës që mbajnë brenda tyre mesazhe të mëdha, duke i dhënë çdo poezie
një dimension universale dhe të përjetshëm.
Atmosfera që krijon autori është e magjepsur nga natyrat e brendshme dhe të jashtme, duke përdorur figura artistike dhe gjuhë të pasur me ngjyra emocionale. Kjo i jep lexuesit një përvojë të pasur estetike dhe shpirtërore, duke e bërë veprën të dallohet për ndjeshmërinë e saj të lartë dhe mesazhet universale që përçon.
“Ëndrra mahnitëse“ është një poezi e ndjerë që shpreh dëshirën e thellë për dashuri dhe lidhje emocionale me një person të dashur. Nëpërmjet figuracionit të fuqishëm dhe shprehjes së ndjenjave të thella, poezia krijon një atmosferë intime dhe të ngrohtë.
Elementët kryesorë të analizës:
Tematika kryesore: Dashuria si një ëndërr e bukur dhe e përsosur. Poezia shpreh dëshirën e autorit për të qenë pranë të
dashurit, duke përshkruar ndjenjat e pushtimit nga sytë dhe kujtimet e përjetuara.
Figura letrare: Poezia përdor figuracion të fuqishëm, si sytë e tu më pushtojnë të tërinqë tregon fuqinë e ndikimit të të dashurit mbi autorin. Krahasimet siç duhen pemët me diell dhe siç do deti valëtjanë metafora të bukura që ilustrojnë dashurinë e pandërprerë dhe të pakontrollueshme.
Ndjenjat: Poezia është e mbushur me ndjenja të fuqishme të dashurisë, mungesës dhe pritjes. Frika e humbjes, dëshira për afërsi dhe shpresa janë emocionet kryesore që përçohen. Struktura: Poezia është e ndërtuar me vargje të shkurtra dhe të rrjedhshme, duke krijuar një ritëm të qetë dhe të ndjeshëm që përcjell ndjenjat e ndërlikuara të dashurisë së përjetshme.
Mesazhi: Dashuria e vërtetë është një ndjenjë që jeton në heshtje, në kujtime dhe në çdo frymëmarrje të autorit. Ajo është një forcë që mbijeton edhe në largësi dhe momente të vështira.
“Ëndrra mahnitëse “
Të ëndërroj afër meje,
Sytë e tu më pushtojnë të tërin,
Më lejo të marr frymë thellë,
Fjalëve tuaja t`u jap përgjigje.
Jeta është një shkollë e përhershme,
Që krijojnë shtigje të reja,
Që ne nuk dimë asgjë për to,
Për këto ëndrra mahnitëse.
Unë jam i dhënë pas teje,
Unë dua që ta dish këtë,
Unë kam frikë mos të humbas,
Se pa ty jeta nuk ka kuptim më.
Poezia Ëndrra mahnitëse është dëshmi e fuqisë së poezisë si formë shprehjeje për ndjenjat, identitetin dhe filozofinë e jetës.
Poezia nuk është vetëm një shprehje emocionale, por edhe një reflektim i thellë moral dhe shpirtëror, që ndihmon lexuesin të kuptojë e të përjetojë përjetimet më të ndjeshme të qenies njerëzore. Demaku, duke përdorur figuracion të fuqishëm dhe një gjuhë të ndjeshme, krijon një univers të pasur me mesazhe universale, duke sfiduar dhe frymëzuar çdo lexues për të reflektuar mbi jetën, dashurinë dhe vlerat e vërteta.
Vëllimi "Ëndrra mahnitëse" është një koleksion poetik që shpreh thellësisht ndjenjat më të ndjeshme të njeriut dhe kërkimin e tij për kuptim dhe liri. Poeti Demaku shfaq një stil të pasur me figuracion, metafora dhe simbolika që krijojnë një atmosferë të veçantë,
magjepsëse dhe introspektive.  Poezitë trajtojnë temat kryesore të ekzistencës, duke reflektuar mbi dilemat e identitetit, luftën me brendësinë e shpirtit, dashurinë e pasionuar, dhe sfidat morale. Këto poezi janë një udhëtim në brendësi të shpirtit njerëzor, duke eksploruar ndjenja të ndryshme nga dashuria e zjarrtë tek vetëdija e fajit dhe vuajtjes.
Autori përdor figuracion të fuqishëm artistik për të shprehur tensionet e brendshme dhe për të krijuar një ndjenjë të fuqishme të
përjetshmërisë së ndjenjave. Poema Ata sy jeshileështë një shembull i bukur i kësaj, duke përshkruar ndjesinë e magjepsjes dhe dëshirës për të shijuar aromën e dashurisë. Poema Ëndrra mahnitëse është kulmi i këtij vëllimi, duke sjellë mesazhin e shpresës, ëndërrimit dhe kërkimit të lumturisë së përjetshme. Ëndrra mahnitëse është një vëllim që fton lexuesin të reflektojë për jetën, të shohë bukurinë në detajet e vogla dhe të kuptojë se çdo ndjesi është pjesë e një mozaiku të madh të ekzistencës njerëzore. Ai e fton lexuesin të jetë i guximshëm në përballimin e problematikave të jetës e të shpirtit dhe të kërkojë gjithmonë atë që e bën njeriun të plotë dhe të lirë.Me këtë vëllim poetik Sokol
Demaku I shton vlerat kultures dhe traditave si dhe kontribuon në ruajtjen dhe promovimin e identitetit kulturor shqiptar.

Teuta Sadiku ka mbaruar studimet në Universitetin e Tiranës dega gjuhë-letërsi shqipe.
Është autore e dy vëllimeve me poezi dhe dy vëllimeve me tregime. Shkruan ese, analiza e kritika letrare në shumë revista e gazeta brenda e jashtë vendit.